چك ليست كاربردي ارگونومي در كارگاههاي ساختماني

بار مجاز، حمل صحيح بار، دپو كردن مصالح، عدم انجام كارهاي تكراري و وارد آمدن فشار متعادل به تن و ساختمان اسكلتي بدن موجب كاهش آسيب ها و اختلالات اسكلتي و عضلاني مي‌شود و از دوره‌هاي استراحت پزشكي و هزينه‌هاي آن مي كاهد. با مطالعه اين چك‌ليست مي‌توانيد به موارد ارگونومي در كارهاي ساختماني پي برده و مقدمات رعايت اصول آن را فراهم نماييد.

راهنماي جامع ارگونوميك

ارگونومي علمي است كه توسعه و گسترش آن طي سالها دستاوردهاي بسياري در زمينه بهبود و سلامت كار داشته است و پياده سازي آن در سازمان ها و واحدهاي صنعتي با چالش‌هايي همراه بوده است. عدم آشنایی با مزایای کاربرد این دانش در سازمان سبب مقاومت مديران و كارفرمايان باتغييرات ارگونومیکی شده است. چالشهای موجود، ناشی از عدم وجود تفکر انسان گرایانه در طراحی سیستم های کار است زیرا هنوز ارگونومی به عنوان یک نیاز در حیات جاری سازمانها مطرح نیست. در اولین گام باید جامعه صنعتی را نسبت به ضرورت پیاده سازی ارگونومی توجیه کرد. سپس نیاز به ارگونومی در سازمان ایجاد می شود. پس از آن در سطح تخصصی می توان وارد مرحله تدوین روشهای پیاده سازی، تدوین استانداردهای ارگونومی و بومی کردن آنها در جهت رفع نیازهای سازمان شد. راهنماي حاضر با توجه به رويكرد پيشگيرانه از اختلالات اسكلتي و عضلاني (MSDs) اصول ارگونوميك رامطرح مي نمايد.

كليات ارگونومي

واژه ارگونومي(Ergonomy) از ترکيب دو کلمه يوناني "ergon" به معناي "کار" و "nomos" به معناي "قانون طبيعي" تشکيل شده است. ارگونومي شاخه‌اي از علوم کاربردي است که به بررسي رابطه انسان با محيط کاري وي مي‌پردازد.طراحي و ارزيابي کارها، محصولات، محيط و سيستم کاري اپراتور براي سازگار ساختن آنها با نيازها، توانايي‌ها و محدوديت‌هاي افراد از وظايف يک ارگونوميست است.
با توجه به اهميت ارگونومي در افزايش بهره‌وري فرآيندها و جلوگيري از آسيب‌هاي شغلي، به‌کارگيري ابزارهايي که قادر به انجام تحليل‌هاي ارگونوميک در فضاهاي کاري باشند مي‌تواند سازمان را در کسب مزيت‌هاي رقابتي ياري نمايد.

اصول مهندسي فاكتورهاي انساني

ارگونومي را به نام مهندسي فاكتورهاي انساني نيز مي شناسند چرا كه با راهكارهاي كاربرد مهندسي در صنعت همراه است. مهندسي فاكتورهاي انساني با ارزيابی قابليتها و محدوديتهای انسان (بيومكانيك و آنتروپومتری) ، استرسهای كاری و محيطی (فيزيولوژی كار و روانشناسی صنعتی ) ، نيروهای استاتيك و ديناميك روی بدن انسان (بيومكانيك) ، احتياط (روانشناسی صنعتی) ، خستگی (فيزيولوژی كار و روانشناسی صنعتی) ، طراحی و آموزش و طراحی ايستگاه كاری و ابزارها (آنتروپومتری و مهندسی) ارتباط دارد. همچنين رعايت دقيق اين اصول نه تنها به انگيزش کارگران، افزايش کيفيت محصول، کاهش خطاهاي انساني و...ميپردازد بلكه بهبود عملكرد كل سيستم را به دنبال دارد.

دردهاي كمري ناشي از كار

دردها شايعترين پيامدهاي بروز اختلالات اسكلتي و عضلاني كه در ناحيه ستون فقرات حاصل مي شوند. دردهاي كمري درسنين بالا ناشي از عدم رعايت اصول ارگونومي است. آسيب ديسك هاي كمري كه با جراحي سعي در برطرف شدن آن داريم و دوره هاي بازتواني پس از آن ضمن اتلاف وقت وسرمايه هيچ گاه نمي توانند سلامتي شخص رابه وي بازگردانند. پس تا دچار درد نشديم بايد چاره اي انديشيد. به قول مثل معروف پيشگيري بهترازدرمان است. براي پيشگيري ابتدا ميباست دردهاي ناحيه كمر(كمردرد) راشناخت.
انواع کمردرد(LBP):
1- درد های مکانیکی
2- دردهای احشایی
3- درد های التهابی و عفونی
4- درد ناشی از تومورها
5- درد های عصبی-روانی
6- درد ناشی از بیماری روماتیسمی
7- دردهای عروقی
با توجه به اینکه دردهای مکانیکال شایعترین علت درد‌های ناحیه کمر محسوب می شوند توجه به حركت مكانيكي اين ناحيه مانند نشستن صحيح پشت ميزيا صندلي كامپيوتر،حمل صحيح بار و ... كمك شاياني براي پيشگيري مي‌نمايد.
انواع درد مکانیکی ستون فقرات کمری:
1- کشیدگی، پپیچ خوردگی و فشار به عناصر ناحیه کمر
2- فتق دیسک بین مهره ای
3- لیزخوردن مهره کمری
4- انحراف جانبی ستون فقرات
5- استئوآرتریت
6- تنگی کانال نخاعی
7- شکستگی-دررفتگی در ناحیه کمری

راهنما به تشريح دردهاي كمري ناشي از كار مي‌پردازد.

كمر دردهاي شغلي

راهنماي ارزيابي ارگونوميك كار

آناليز روشهاي كاري، چيدمان ابزار و ادوات، تطابق محيط با انسان و ماشينبه طوري كه از حركتهاي تكراري، فشارهاي پي در پي عضلاني ولطمات جبران ناپذيراسكلتي مصون ماند، همگي ميتواند محيط كارمفرح و با ارامش را فراهم اورد به طوري كه هزينه‌هاي پزشكي درماني كاهش يافته و فرد سالها با تندرستي و بازده كاري مفيد به زندگي ادامه دهد.

Manual Material Handling

خطرناك‌ترين حركت در بلندكردن دستي بار عبارت است از «پيچش و چرخشي» (‌به همراه بار) كه در پي خم شدن صورت بگيرد، چون در اين حالت يك نيروي گشتاور بسيار بزرگي بر ستون فقرات فرد وارد آمده كه باعث ايجاد آسيب‌هاي كمري مي‌شود.
مسأله‌ اساسي در بلندكردن بار اين است كه «نيروي ناشي از بار بلندشده ، در ستون مهره‌ها 10 برابر مي‌شود». حال چنانچه فشار وارد آمده به يك نقطه متمركزشود درد متوجه شخص مي گردد. ساييدگي بين مهره هانيز بر اثركارهاي تكراري نيز بسيار شايع است.

چگونه پشت ميز كامپيوتر بنشينيم؟

شق و رق نشستن پشت کامپیوتر و استفاده از مچ‌ها برای ساعت‌های متوالی بیشتر قسمت‌های بدن را تحت فشار قرار می‌دهد.محققان معتقدند: بهترین حالت نشستن پشت میز این است که کمی بدن را به عقب متمایل کنیم، به طوری که زاویه ی بین ران‌ها و تنه حدود 135 درجه شود. البته از آنجایی که این زاویه ممکن است باعث سُرخوردن ما به عقب و حتی افتادن شود(اگر تکیه گاهی نداشته باشیم)، محققان به 120درجه هم رضایت داده اند. آنها می گویند این گونه نشستن می‌ تواند باعث کاهش کمر درد شود.

تكنيكهاي حمل و جابجايي دستي بار

۲۵ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﻛﻞ ﺁﺳﻴﺐ ﺩﻳﺪﮔﻲ ﻫﺎﻱ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﺩﺳﺘﻲ ﻣﻮﺍﺩ ﺭﺥ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺍﻳﻦ ﺁﺳﻴﺐ ﺩﻳﺪﮔﻲ ﻫﺎ ﺩﺭﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺳﺎﻻﻧﻪ۱۲ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺭﻭﺯ ﻛﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ ﻭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ۱ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺩﻻﺭ ﻏﺮﺍﻣﺖ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. ﻣﺴﻠﻢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻱ ﺑﺪﻧﻲ ﺣﺘﻲ ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺨﺎﻃﺮﻩ آﻣﻴﺰﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﻱ ﺧﻮﺩ ﻣﺸﻜﻞ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ.

safe lifting

یکی از عمومی ترین خسارات محل کار در بلند کردن اجسام است که ممکن است دردناک هم باشد